Vai trò của CBD trong hỗ trợ điều trị bệnh đa xơ cứng
Nội dung chính
Tổng quan về bệnh đa xơ cứng
Liệu CBD có thể giúp hỗ trợ điều trị Đa xơ cứng không?
1. Nghiên cứu về việc sử dụng bổ sung CBD như một liệu pháp bổ sung trong điều trị đa xơ cứng
2. Chọn đúng liều lượng
3. Cách sử dụng
4. Lưu ý về khi sử dụng CBD
5. Tương tác thuốc - CBD
Kết luận
Tài liệu tham khảo
Tổng quan về bệnh đa xơ cứng
Đa xơ cứng là gì?
Đa xơ cứng là bệnh lý tự miễn, ảnh hưởng chủ yếu đến não và tủy sống. Khi bị đa xơ cứng, hệ thống miễn dịch tự tấn công thành phần myelin - thành phần đóng vai trò là lớp vỏ bảo vệ, bao bọc các sợi thần kinh. Kết quả là, sự liên lạc giữa não và phần còn lại của cơ thể bị rối loạn, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn hoặc suy thoái các dây thần kinh.
Không có liệu pháp chữa khỏi bệnh đa xơ cứng và các mục tiêu của liệu pháp chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng, duy trì chất lượng cuộc sống và kiểm soát sự tiến triển của bệnh.
Các triệu chứng và diễn biến bệnh
Các triệu chứng của MS rất đa dạng và phụ thuộc vào số lượng và loại tổn thương thần kinh. Một số người có thể mất khả năng đi lại, trong khi những người khác trải qua thời gian dài thuyên giảm mà không có bất kỳ triệu chứng mới nào.
Nói chung, bệnh thường ảnh hưởng đến vận động và cảm giác ở các chi và cánh tay, chẳng hạn như:
Tê hoặc yếu ở một hoặc nhiều chi
Cứng và co thắt cơ
Không thể cầm nắm đồ vật
Thiếu phối hợp và run tay chân
Cảm giác nặng nề
Cảm giác như điện giật với cử động cổ đặc trưng
Đôi khi, bệnh nhân có thể gặp các vấn đề về thị lực (ví dụ như mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn, đau khi chuyển động mắt, nhìn mờ), nói lắp, mệt mỏi, chóng mặt và mất chức năng bàng quang.
Hầu hết những người bị MS đều có tiến triển bệnh tái phát và thuyên giảm. Các đợt tái phát kéo theo giai đoạn thuyên giảm bệnh. Thật không may, 50% bệnh nhân đa xơ cứng cuối cùng phát triển thành một tiến triển ổn định trong vòng 10 đến 20 năm kể từ khi bệnh khởi phát. Đây được gọi là bệnh đa xơ cứng thứ phát - tiến triển.
Một số người trải qua giai đoạn khởi phát bệnh dần dần nặng lên và ổn định mà không có bất kỳ đợt tái phát - thuyên giảm nào, được gọi là đã xơ cứng nguyên phát.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác của bệnh đa xơ cứng vẫn chưa được biết rõ. Các chuyên gia coi đây là một bệnh tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công mô của chính nó. Trong trường hợp Đa xơ cứng, cơ quan bị ảnh hưởng là vỏ myelin bao bọc và bảo vệ sợi thần kinh. Khi nó bị phá hủy, các tín hiệu hoặc thông điệp được truyền dọc theo sợi thần kinh sẽ bị chậm lại hoặc bị gián đoạn.
Tuy nhiên, các nhà khoa học chỉ ra rằng có một số yếu tố nguy cơ liên quan đến đã xơ cứng, bao gồm:
Tuổi tác: Bệnh tuy có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường xảy ra ở độ tuổi từ 20 đến 40 tuổi.
Giới tính: Phụ nữ có tỷ lệ mắc đa xơ cứng cao hơn, nhưng nam giới thường có tiên lượng bệnh kém
Di truyền
Nhiễm một số loại virus nhất định
Chủng tộc: Người da trắng sống ở những vùng ít tiếp xúc với ánh nắng như Bắc u, Bắc Mỹ.
Lượng Vitamin D thấp do không tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời.
Bệnh tự miễn dịch: Bạn có nguy cơ phát triển MS cao hơn một chút nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 1, bệnh tuyến giáp, IBD, v.v.
Điều trị Đa xơ cứng
Không có liệu pháp nào để chữa khỏi đa xơ cứng và việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng, tăng tốc độ phục hồi sau các đợt cấp và làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Đối với các triệu chứng đa xơ cứng, các bác sĩ thường sử dụng corticosteroid để ức chế tình trạng viêm của sợi thần kinh. Tuy nhiên, chúng có nhiều tác dụng phụ, chẳng hạn như tăng đường huyết, trầm cảm, giữ nước, thay đổi tâm trạng, v.v.
Để làm chậm sự tiến triển của bệnh, các liệu pháp điều trị triệu chứng của bệnh có thể được áp dụng càng sớm càng tốt để giảm tỷ lệ tái phát, ngăn ngừa hình thành tổn thương mới và có khả năng giảm nguy cơ tàn tật. Điều trị bằng thuốc tiêm (ví dụ: interferon beta, glatiramer acetate), thuốc uống (ví dụ: fingolimod, dimethyl fumarate, v.v.). Hầu hết các loại thuốc giúp ngăn chặn diễn tiến của bệnh đều mang lại những nguy cơ sức khỏe đáng kể, chẳng hạn như xuất hiện khối u, nhiễm trùng, các vấn đề về máu, suy gan, phải được theo dõi cẩn thận để giảm thiểu tác dụng phụ. Mặc dù có nhiều lựa chọn điều trị, việc lựa chọn thuốc phù hợp sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm mức độ nghiêm trọng của bệnh, khả năng sinh sản, khả năng đáp ứng, hiệu quả, chi phí và tác dụng phụ.
Ngoài ra, kiểm soát các triệu chứng với các liệu pháp không dùng thuốc cũng là một liệu pháp mục tiêu quan trọng trong điều trị MS. Tăng cường tập thể dục hoặc các bài tập kéo giãn với các chuyên gia vật lý trị liệu có thể giúp xây dựng sức mạnh cơ bắp và giảm bớt các vấn đề về vận động. Vật lý trị liệu cùng với việc sử dụng thiết bị hỗ trợ di chuyển có lợi cho những bệnh nhân bị yếu chân và các vấn đề về dáng đi.
Liệu CBD có thể giúp hỗ trợ điều trị bệnh Đa xơ cứng không?
Hiện nay, nhiều bệnh nhân mắc bệnh đa xơ cứng sử dụng cần sa như một chất bổ sung để điều trị các triệu chứng bệnh, chẳng hạn như co cứng cơ, giảm khả năng vận động. Một cuộc khảo sát được thực hiện bởi Kindred và cộng sự, được tài trợ bởi Hiệp hội Đa xơ cứng Quốc gia, cho thấy 66% bệnh nhân sử dụng cần sa để kiểm soát các triệu chứng của họ [1]. Đặc biệt, một nghiên cứu từ Canada cho thấy khoảng 50% bệnh nhân sẽ xem xét các sản phẩm có nguồn gốc từ cần sa nếu chúng hợp pháp và có đủ căn cứ khoa học [2]. Trên thực tế, việc chấp thuận sử dụng cần sa dưới góc nhìn xã hội sẽ dẫn đến sự gia tăng số bệnh nhân sử dụng cần sa để điều trị các triệu chứng của bệnh Đa xơ cứng. Thông qua những dữ liệu đó, chúng tôi cho rằng CBD nên được bổ sung vào các liệu pháp giúp hỗ trợ điều trị triệu chứng của bệnh đa xơ cứng. Trong phần này, chúng tôi sẽ điểm qua một số nghiên cứu về việc sử dụng CBD để kiểm soát các triệu chứng của bệnh Đa xơ cứng.
Các nghiên cứu về việc sử dụng bổ sung CBD vào phác đồ điều trị đa xơ cứng
Ảnh hưởng của CBD và THC đối với khả năng lái xe ở bệnh nhân bị co cứng cơ do đa xơ cứng
Không thể lái xe là một trong các triệu chứng chính ở bệnh nhân đa xơ cứng. Suy giảm cả về thể chất và nhận thức trong bệnh đa xơ cứng đều ảnh hưởng đến khả năng lái xe. Các chuyên gia từ khoa thần kinh, Bệnh viện Đại học Oslo đã xem xét bằng chứng về sử dụng Sativex (THC: CBD) để điều trị chứng co cứng và tác động tiềm tàng của nó đối với khả năng điều khiển xe. Sau khi sử dụng Sativex, phần lớn bệnh nhân cho biết khả năng lái xe được cải thiện và nó có thể liên quan đến việc giảm co cứng và / hoặc chức năng nhận thức của họ được cải thiện. Tuy nhiên, các tác giả nhận thấy rằng nồng độ THC trong máu nên thấp hơn mức THC khi sử dụng trong các sản phẩm cần sa cho mục đích giải trí. Các nghiên cứu cũng không cho thấy bằng chứng về sự gia tăng tai nạn xe cộ liên quan đến việc tiêu thụ THC-CBD [3].
Sativex - liệu pháp bổ sung trong kiểm soát chứng co cứng đa xơ cứng kháng thuốc thông qua thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng với giả dược và ngẫu nhiên
Mục đích của thử nghiệm là để đánh giá tác dụng của thuốc xịt THC: CBD khi được thêm vào liệu pháp tiêu chuẩn để điều trị chứng co cứng ở bệnh nhân đa xơ cứng. 191 bệnh nhân đủ điều kiện được dùng THC và CBD dạng xịt trong 4 tuần để xác định những người đáp ứng tốt với thuốc, (đáp ứng tốt được định nghĩa là sự cải thiện hơn 20% so với ban đầu trong thang điểm đo mức độ co cứng). Sau đó, 106 người trả lời đủ điều kiện đã sử dụng THC : CBD dạng xịt hoặc giả dược trong khoảng thời gian 12 tuần. Sau 12 tuần, tỷ lệ bệnh nhân cho thấy sự cải thiện về thang điểm co cứng khi dùng THC: CBD dạng xịt cao hơn so với giả dược. Các tác dụng phụ nhẹ hoặc trung bình mà không có lo ngại về việc xuất hiện các tác dụng phụ mới. Các chuyên gia kết luận rằng THC: CBD dạng xịt khi được thêm vào trong điều trị chống co cứng giúp cải thiện tình trạng co cứng trên lâm sàng tốt hơn so với liệu pháp thông thường [4].
Đánh giá về vai trò của CBD và sự kết hợp của hợp chất này với THC trong điều trị Đa xơ cứng
Sativex - một loại thuốc tổng hợp của CBD và THC đã được phê duyệt để điều trị triệu chứng co cứng. Trong các nghiên cứu trên động vật, CBD đã cho thấy có tác dụng trì hoãn sự khởi phát triệu chứng và làm chậm sự tiến triển của bệnh do các đặc tính chống viêm. Ngoài ra, kết hợp CBD và THC cũng có hiệu quả điều trị bệnh đa xơ cứng. Trong khi CBD ngăn chặn tình trạng viêm bằng cách ngăn chặn sự xâm nhập của tế bào viêm vào tủy sống, THC làm giảm mức độ co cứng. Tuy nhiên, trong các nghiên cứu trên người, sự kết hợp của THC và CBD dường như có hiệu quả trong việc giảm điểm số đánh giá mức độ co cứng và ít gây ra tác dụng phụ hơn so với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như thuốc giãn cơ Baclofen. Các phát hiện từ các nghiên cứu cho thấy CBD có thể giúp điều trị chứng đau thần kinh liên quan đến bệnh Đa xơ cứng như một liệu pháp bổ sung cho điều trị đau thông thường [5].
Ngoài tác dụng của CBD đối với chứng co cứng, có nhiều bằng chứng cho thấy CBD có thể có hiệu quả để kiểm soát chứng trầm cảm và đau, là những triệu chứng phổ biến của bệnh Đa xơ cứng.
Chọn đúng liều lượng CBD
Không có một mức liều phù hợp cho tất cả mọi người dùng. Liều dùng tối ưu chủ yếu phụ thuộc vào một loạt các yếu tố, chẳng hạn như trọng lượng cơ thể, khả năng đáp ứng, mức độ các triệu chứng, chuyển hóa, v.v. Những yếu tố này có thể mang lại hiệu quả riêng cho từng người dùng. Chú ý rằng bạn nên theo dõi đáp ứng sau mỗi lần dùng thuốc. Hiệu quả của thuốc có thể không xuất hiện ngay lập thức. Ngay sau khi bạn nhận thấy những tác động tích cực, hay ghi lại và duy trì tại mức liều đó.
Bắt đầu với liều 20 miligam mỗi ngày (sử dụng hai hoặc ba lần hàng ngày) và tăng liều dần dần để đạt được hiệu quả mong muốn. Không tăng hoặc giảm liều của bạn thường xuyên hơn hoặc lâu hơn so với khuyến cáo. Tình trạng của bạn có thể không cải thiện nhanh hơn, ngược lại nguy cơ mắc các tác dụng phụ sẽ tăng lên.
Các dạng CBD được khuyến nghị là viên nang CBD và dầu CBD. So với viên nang, dầu CBD được sử dụng linh hoạt hơn vì nó có thể được nhỏ dưới lưỡi, hút vape, tẩm vào thực phẩm hoặc mỹ phẩm.
Cách sử dụng
Sử dụng viên nang là cách đơn giản và thuận tiện nhất để dùng CBD. Bạn chỉ cần uống viên nang với khoảng 300ml nước. Hạn chế của đường uống là sinh khả dụng thấp và thời gian khởi phát tác dụng lâu hơn so với ngậm dưới lưỡi hoặc hút vape.
Có rất nhiều cách để sử dụng dầu CBD và chúng tôi sẽ cung cấp hai phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để sử dụng dầu CBD trong phần này.
Phương pháp ngậm CBD dưới lưỡi cũng cực kỳ đơn giản. Dầu CBD cần được đặt/ngậm dưới lưỡi và giữ từ 60 đến 120 giây và không nuốt để có đủ thời gian cho CBD khuếch tán hoàn toàn qua các tế bào biểu mô. Phương pháp này áp dụng với cả dầu hoặc cồn CBD. Bạn phải ngậm CBD dưới lưỡi vì các vùng khác nhau của khoang miệng có thể không đủ khả năng thẩm thấu để CBD có thể khuếch tán vào máu. Dùng CBD ngậm dưới lưỡi giúp khởi phát tác dụng nhanh và sinh khả dụng cao.
Hút vape CBD có vẻ khó hơn một chút so với phương pháp ngậm CBD dưới lưỡi. Bước đầu tiên để hút vape đúng cách là xác định chính xác lượng CBD bạn tiêu thụ mỗi lần. Nếu ban đầu bạn cảm thấy không tự tin, bạn nên bắt đầu với lựa chọn dễ dàng nhất. Cartridge và pod là những công cụ đơn giản nhất cho người mới dùng. Bút vape có thể nạp lại có cấu tạo phức tạp hơn một chút, nhưng về lâu dài sẽ tiết kiệm chi phí hơn. Điều quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng.
Hút vape CBD có vẻ khó hơn một chút so với phương pháp ngậm CBD dưới lưỡi. Bước đầu tiên để hút vape đúng cách là xác định chính xác lượng CBD bạn tiêu thụ mỗi lần. Nếu ban đầu bạn cảm thấy không tự tin, bạn nên bắt đầu với lựa chọn dễ dàng nhất. Cartridge và pod là những công cụ đơn giản nhất cho người mới dùng. Bút vape có thể nạp lại có cấu tạo phức tạp hơn một chút, nhưng về lâu dài sẽ tiết kiệm chi phí hơn. Điều quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng.
Lưu ý khi sử dụng CBD
Cách lựa chọn sản phẩm chứa CBD phù hợp nhất cho bệnh viêm xương khớp
Trao đổi với bác sĩ của bạn về các triệu chứng, đáp ứng với CBD, một số tác dụng phụ,… để đảm bảo việc sử dụng CBD đạt hiệu quả nhất.
Không tự ý dùng thuốc và các sản phẩm bảo vệ sức khỏe (bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thảo dược, vitamin bổ sung) trừ khi bạn đã thảo luận với bác sĩ trước đó.
Đối với các sản phẩm chứa CBD, chúng được sản xuất bởi công ty chứng minh được:
Sản phẩm được kiểm nghiệm bởi bên thứ ba
Chứng nhận kinh doanh của công ty
Phiếu kiểm nghiệm gốc của sản phẩm (COA), không chứa hơn 0,3% THC và đạt các tiêu chí khi kiểm tra về kim loại nặng, thuốc trừ sâu, v.v.
Nguồn nguyên liệu rõ ràng
Thông tin sản phẩm đầy đủ (Nhãn hiệu, hàm lượng CBD, thành phần, hiệu lực, đường dùng, chỉ định, hướng dẫn)
Đánh giá của khách hàng
Không bị cảnh báo bởi FDA hoặc các cơ quan quản lý dược phẩm
Nếu bạn sử dụng CBD bằng cách ngậm dưới lưỡi hoặc vaping, có một số điều bạn nên lưu ý. Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết trong phần sau.
Ngậm CBD dưới lưỡi
Lắc kỹ trước khi sử dụng
Xác định số giọt phù hợp với liều lượng CBD tiêu thụ mỗi lần
Bắt đầu với liều thấp như chúng tôi khuyến cáo ở trên và tăng liều để thu được tác dụng mong muốn.
Ngậm CBD dưới lưỡi trong ít nhất 60 giây
Vô tình nuốt phải dầu CBD sẽ không gây ra bất kỳ rủi ro nào cho cơ thể của bạn. Tuy nhiên, một khi bạn nuốt phải, đồng nghĩa với bạn không nhận được lợi ích như khi đặt dưới lưỡi. Thay vào đó, bạn đang sử dụng CBD như những loại thực phẩm khác, CBD phải trải qua quá trình tiêu hóa, chuyển hóa trước khi được hấp thu vào máu và khởi phát tác dụng. Mặc dù nó không nguy hiểm, nhưng sinh khả dụng và thời gian khởi phát tác dụng của CBD sẽ bị ảnh hưởng.
Ngậm CBD dưới lưỡi sẽ giúp CBD được hấp thu trực tiếp vào máu, nên bạn không phải lo lắng khi dùng cùng thức ăn.
Sau khi ngậm đủ thời gian cần thiết, bạn có thể ăn uống tùy tích, tốt nhất nên đợi khoảng vài phút trước khi sử dụng thực phẩm.
Ngậm CBD dưới lưỡi hoàn toàn không gây vàng răng hoặc làm hơi thở bạn có mùi khó chịu.
Hút vape CBD
Xác định chính xác liều lượng CBD bạn cần dùng và dụng cụ hút phù hợp với bạn.
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, đặc biệt nếu bạn là người dùng mới.
Chờ từ 5 - 10 phút giữa các lần hút và theo dõi đáp ứng của bạn với CBD.
Luôn bắt đầu với liều lượng thấp và tăng dần theo đáp ứng của cơ thể tới liều tối ưu.
Sau khi hít, bạn nên kiểm tra tuổi thọ của pin hoặc vệ sinh bình chứa vape nếu cần.
Kết luận
Mặc dù cần có nhiều nghiên cứu hơn để đánh giá vai trò của CBD trong việc điều trị các triệu chứng của bệnh Đa xơ cứng, các chuyên gia khẳng định rằng có nhiều lý do thuyết phục để tin rằng CBD hữu ích trong hỗ trợ điều trị chứng co cứng và cải thiện tình trạng bất động ở bệnh nhân bị đa xơ cứng. Nếu bạn cố gắng sử dụng CBD để kiểm soát các triệu chứng này của bệnh đa xơ cứng, bạn nên tham vấn với bác sĩ của bạn, họ có thể giúp bạn xác định cách hiệu quả và an toàn nhất để dùng CBD.
Tài liệu tham khảo
[1]. Kindred JH, Li K, Ketelhut NB, Proessl F, Fling BW, Honce JM, et al. Cannabis use in people with Parkinson’s disease and multiple sclerosis: a web based investigation. Complement Ther Med (2017) 33:99–104.
[2]. Banwell E, Pavisian B, Lee L, Feinstein A. Attitudes to cannabis and patterns of use among Canadians with multiple sclerosis. Mult Scler Relat Disord (2016) 10:123–6. 10.1016/j.msard.2016.09.008
[3]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5943754/
[4]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29792372/
[5]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33113776/